Kolombiya, ülkemizden uçakla gidildiğinde yaklaşık 13 saat süren bir yolculuğu gerektiren uzaklıkta (11.000 kilometre) bulunan bir Güney Amerika ülkesidir. Ancak ben Kolombiya'dan değil de bir Kolombiya dizisinden söz etmek istiyorum; Eva Lasting...

Dizi adını bir genç kızdan almış. Kolombiya gençliğinin konu edilen dizide yaşananlar ülkemizin 70'li yıllarını çağrıştırıyor.

Eva Lasting üç grup gösterim olarak düzenlenmiş.

Birinci grup 13, ikinci grup 10, üçüncü grup 10 bölüm olmak üzere 33 bölümden oluşan dizinin her bölümünün başlığına bakınca neden söz edildiğini daha iyi anlayacaksınız; düşün ve edebiyat...

1. Lysistrata: M.Ö. 411 yılında Aristofanes tarafından yazılan oyun.

2. Kamelyalı Kadın: Alexandre Dumas'ın romanlarından (1848).

3. Sanatçının Genç Bir Adamın Olarak Portresi: Oscar Wilde'nin felsefi romanı (1891).

4. Kendine Ait Bir Oda: Virginia Woolf tarafından toplumsal cinsiyet ve kadınların yazıya gönül vermesinin önündeki engeller üzerine yazılmıştır.

5. Kızıl Damga: Nathaniel Hawthorne'nin zinayı konu alan romanı (1850).

6. Siddhartha: Hermann Hesse'nin Budizm felsefesini konu edinen romanı (1922).

7. Kaybolan Masumiyet: Thomas Hardy'in soyluluk, yoksulluk ve aşk üzerine yazdığı roman (1981)

8. Genç Werther'in Acıları: Johann Wolfgang von Goethe tarafından yazılan roman (1774)

9. Böyle Buyurdu Zerdüşt: Friedrich Nietzsche tarafından yazılan edebi felsefi kitap (1883)

10. Don Juan'ın Öğretileri: Carlos Castaneda tarafından yazılan Yaqui Yerlilerinin Bilgelik Yolu, bir antropolojik kitap (1968)

11. De Profundis: Oscar Wilde'ın Reading Hapishanesinde tutuklu olduğu dönemde arkadaşı ve sevgilisi Lord Alfred ‘Bosie’ Douglas'a yazdığı bir mektuptur (1897).

12. Elmas Hırsızları: Bir grup eski suçlunun bir elmas soygununu tasarlayıp gerçekleştirmelerinin ayrıntılı öyküsünü onların bakış açısından anlatan, W. R. Burnett'in romanından uyarlanmış, John Huston'un yönettiği film (1950). Soygun ve Vahşi Yol adlarıyla da gösterilmiş.

13. Çavdar Tarlasında Çocuklar: J. D. Salinger tarafından yazılan, kaygı, yabancılaşma konularını işleyen roman (1951)

14. Genç Bir Şaire Mektuplar: Rainer Marie Rilke'nin Franz Xaver Kappus'a yazılan on mektuptan oluşuyor (1903).

15. İkinci Cinsiyet: Simone de Beaowir'in kadınların tarihsel olarak nasıl 'ikinci' plana itildiğini ve toplumdaki yerlerini sorgulayan bir kitap (1949).

16. Doğmamış Çocuğa Mektup: Oriana Fallaci'nin kendi yaşamından izler de taşıyan kitap, kadın sorunlarına değinen kitabı (1975).

17. Gulliver'in Gezileri: İrlandalı yazar Jonathan Swift'in hiciv türündeki romanı (1726 ). Hem insan doğasını hem de Gulliver Lamuel'in gezilerini anlatır.

18. Tanrılar Kadınken: Arkeolog Merlin Stone, tanrıların kökeninde kadın olduğu üzerine kitabı (1976)

19. Cinsel Devrim: Wilhelm Reich'in cinsellik, politika ve ekonomi ile ilgili kitabı (1936).

20. Dona Flor ve İki Kocası: Jorge Amado'nun aynı adlı romanından (1966) uyarlanan film (1976). İki kez evlenen kadının öyküsü, Brezilya, komedi...

21. Live Forever: Oasis adlı müzik grubunun (1991) şarkısı; Sonsuza Kadar Yaşa (1994).

22. Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni: Friedrich Engels'in İnsanlık tarihinin ilk dönemlerini incelediği kitap (1884).

23. Suç ve Ceza: Fyodor Dostoyevski'nin parası için bir tefeci kadını öldürmeyi tasarlayan, fakir bir öğrenci olan Rodion Romanoviç Raskolnikov'un manevi ıstırabıyla birlikte, bozuk düzenin bireyi de bozduğunu anlatan romanı (1866)

24. Jane Eyre: Charlotte Bronte 1847 İngiltere'sinde sınıf, din ayrımı, aşk konularını işleyen romanı.

25. İhtiras Tramvayı: Tennessee Williams'ın oyunu. Filme uyarlanmıştır.

26. Fotoğraf Üzerine: Susan Sontag'ın fotoğraf üzerine makaleleri (1977).

27. İyi Kalpli Erendira İle İnsafsız Büyükannesinin İnanılmaz ve Acıklı Öyküsü: Gabriel Garcia Marquez'in romanı (1972). Masumiyet, iyilik, sömürü ve istismar konuları işlenmiş.

28. Sineklerin Tanrısı: William Golding'in romanı (1954). İşte Bizim Dünya adıyla da yayınlanmış. Issız bir adaya düşen çocukların serüvenlerini anlatan, küçükler için yazılmış bir öykü...

29. Kama Sutra: Aşkın İlkeleri; M. S. III. Yüzyılda Sanskritçe, antik Hindu erotik aşk üzerine, seks yaşamını konu alan kitap.

30. Lolita: Beyaz Irktan Dul Bir Erkeğin İtirafları, Vladimir Nabokov'un genç kızlara karşı cinsel tutkuyu konu alan kitabı (1955).

31. Anne Frank'ın Hatıra Defteri: Anne Frank'ın, Nazilerin Hollandayı işgali sırasındaki günlükleri (1947).

32. Siempre: "Kötülük her zaman kazanır" sözü...

33. Veba: Albert Camus'un, Cezayir'in Oran kentindeki veba salgınını anlatan romanıdır. Yazar, yaşam ile ölüm arasını da vebaya benzetir.

Kısa Bir Değerlendirme

Binlerce yıl öncesinden günümüze kadar tüm dünya insanlarına hitap eden bu düşünsel ve yazınsal konular ve kitapların başlıkları olduğunu okurlar bilirler. Yine iyi okurlar bilirler ki; nerede yaşarsanız yaşayın sanatın temelinde insan vardır ve konular evrenseldir.

Kolombiya her ne kadar uçak uçuşu ile ülkemize 13 saat uzaklıkta olsa da ülkemizde yarım yüzyıl öncesinde yaşananlarla benzerlikler görüyoruz. Arada çok da fark yok. Hani dedik ya; ne de olsa konuların temelinde insan var. Hangi kültürden olursa olsun insanların da hemen her tür temel özellikleri benzer. İşte bu dizide bunlar genç kuşağın ve dünyasının çerçevesinde işlenmiş. Elbette ki tarih, cinsellik, güncel konular, günlük kullanımlar harmanlanarak sunulmuş.

Yaklaşık 40 yıl önce ülkemizde özel televizyonlar dallanıp budaklanmış, halkımız Amerikan dizileri ile uyanmıştır. Hemen de benzerlerine soyunulup, giderek geleneksel kültürümüz bir yana itilmeye başlanmıştır. Özellikle roman uyarlamaları yerini yapay ve kopya senaryolara bırakmış; Yılmaz Güney, Fikret Hakan, Cüneyt Arkın, Ayhan Işık, Türkan Şoray, Fatma Girik, Filiz Akın, Hülya Koçyiğit gibi sanatçılar yetişmediği gibi, özel televizyonlar, televizyon dizileri alabildiğine çoğaldı ve toplumsal yaşamı da oldukça etkiledi.

Eğitici ve öğretici özellik taşıyan Eva Lasting dizisinde aile, okul ve çevre eğitimi, kişilik çatışmaları, siyasal karşıtlıklar, toplumsal olaylar ve diğer konular tatlı bir gülmece ile vermiş. Ne yazık ki ülkemizdeki dizilerde böyle bir ağırlığa karşılayamıyoruz...

Ballıkaya, 25 Haziran 2025