’Kayısının genetiği değiştirildi’ iddialarına cevap

Son günlerde basın yayın organlarında Malatya kayısısının genetiği ile oynandığı ve Iğdır kayısısının aşılanarak genetiğinin değiştirildiği yönünde çıkan haberlere yönelik İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden bir açıklama geldi. Açıklamada, “Kayısının genetiğinin değiştirilmesi söz konusu olamaz” denildi.
Açıklamada, Malatya’da üretilen kayısının yaklaşık yüzde 57’sinin Hacıhaliloğlu, yüzde 32’sinin Kabaşı ve geriye kalan yüzde 11’lik kısmının da diğer kayısı çeşitlerinden oluştuğu ifade edilerek, “Meyve çeşitlerinde genetiğin değiştirilebilmesi için kendi cinsinden başka bir kayısı çeşidine gen transfer etmek gerekir elde edilen ürüne ‘cinsgenik’ ürün denir. Diğer bir yöntem ise kayısıya kayısının dışındaki diğer canlılardan gen transfer etmek gerekir bundan elde edilen ürüne de ‘transgenik’ ürün denilmektedir. Bu tekniği kullanmak ve yeni çeşit geliştirmek için Bakanlık izni olması gerekir. İlimizde bu tekniği kullanan herhangi bir kurum ve kuruluş mevcut değildir. Dolayısıyla kayısının genetiğinin değiştirilmesi söz konusu olamaz. Aşı ile çoğaltılan fidanların ise genetiği değişmez. İlimiz geneli şarka virüsüne karşı karantina kapsamında olup, dışarıdan aşı materyali ve sert kabuklu meyve fidanı girişi Elazığ ve Şanlıurfa illeri hariç yasaktır. Dolayısıyla bu iller dışında üretilen sert kabuklu meyve fidanları ve aşı materyalleri kullanılmamaktadır. Iğdır kayısısı denilen Şalak (Apricos) çeşidi sofralık olup şeker oranının (Brix) değerinin düşük olması, lif yapısının kurutmaya uygun olmaması ve sofralık olarak raf ömrü kısa olması nedeniyle ilimizde tercih edilen çeşitlerden değildir. Kayıtlarımızda son yıllarda Şalak çeşidiyle kurulan bahçe mevcut değildir. Bu bilgiler ışığında Malatya Kayısısının genetiğinin değiştirilmesi söz konusu olmadığı gibi Şalak çeşidinin de yaygınlaşması söz konusu değildir. İlimiz kayısı çeşitlerinin özelliğinin artırılması irilik, soğuk ve hastalıklara karşı dayanıklılığının artırılması gibi melezleme çalışmaları yapılmakta olup, bu da çeşitlerin genetiğinin değiştirilmesini sağlayan yöntem değildir. Mevcut üretimi yapılan Malatya Kayısımızın özelliğinin iyileştirilmesi, dış pazar payının arttırılması ve ilimizin kayısıdan elde ettiği gelirinin arttırılması amaçlanmıştır” ifadelerine yer verildi.